Waarom komt imposter syndrome vaker voor bij vrouwen?
Stel je voor: je hebt een goede baan, mensen vinden je slim en bekwaam, maar zelf twijfel je. Misschien heb je gewoon geluk gehad. Misschien denken mensen dat je beter bent dan je echt bent. Als dit bekend klinkt, heb je waarschijnlijk last van imposter syndrome.
Waarom hebben vrouwen vaker last van imposter syndrome?
Uit onderzoek blijkt dat vrouwen hier vaker mee te maken krijgen dan mannen. Een groot onderzoek van Bravata et al. (2019) liet zien dat 60-70% van de vrouwen op een bepaald moment in hun carrière imposter syndrome ervaart, terwijl dat bij mannen rond de 50% ligt. Een ander onderzoek van KPMG (2020) liet zien dat 75% van de vrouwelijke leiders regelmatig last heeft van imposter thoughts.
Volgens onderzoeker Dr. Valerie Young komt dit doordat vrouwen vaak leren dat ze alles perfect moeten doen en bescheiden moeten blijven over hun prestaties. Jongens daarentegen worden vaker aangemoedigd om risico’s te nemen en van hun fouten te leren.
1. Opvoeding en sociale verwachtingen
Meisjes en jongens krijgen al jong verschillende boodschappen mee over succes:
Bescheidenheid wordt gewaardeerd – Jongens worden vaker aangemoedigd om trots te zijn op hun prestaties. Meisjes leren sneller dat ze ‘niet moeten opscheppen’.
Hard werken boven talent – Vrouwen horen vaak: “Je moet gewoon hard werken.” Mannen horen vaker: “Je bent gewoon slim.”
Perfectie als standaard – Op school worden meisjes strenger beoordeeld op netheid en nauwkeurigheid (Gunderson et al., 2012). Dit kan later leiden tot perfectionisme.
Door deze factoren leggen veel vrouwen de lat voor zichzelf extreem hoog. Ze denken dat succes komt door geluk of hulp van anderen, in plaats van door hun eigen talenten.
2. Werkcultuur en gendernormen
Ook op de werkvloer zijn er onzichtbare regels die imposter syndrome versterken:
De dubbele standaard – Een man die zelfverzekerd is, wordt als een sterke leider gezien. Een vrouw die hetzelfde doet, wordt eerder ‘bazig’ of ‘moeilijk’ genoemd (Rudman & Glick, 2001).
Weinig vrouwelijke rolmodellen – In sommige vakgebieden, zoals techniek en wetenschap, zijn er weinig vrouwen aan de top. Dit kan het gevoel geven dat je er niet ‘thuishoort’.
Steeds weer bewijzen – Vrouwen moeten vaker laten zien dat ze goed zijn in hun werk, terwijl mannen sneller het voordeel van de twijfel krijgen (Correll et al., 2007).
Door deze obstakels voelen vrouwen vaak extra druk om zichzelf te bewijzen, wat hun onzekerheid vergroot.
3. De valkuil van perfectionisme
Perfectionisme speelt een grote rol bij imposter syndrome. Onderzoek (Stoeber & Otto, 2006) toont aan dat perfectionisme vaak samengaat met faalangst en zelftwijfel. Vrouwen met imposter syndrome denken vaak:
“Ik weet nog niet genoeg, ik moet eerst een extra cursus volgen.”
“Alles moet foutloos, anders nemen mensen me niet serieus.”
“Als ik faal, val ik door de mand.”
4. Sociale vergelijking en de ‘highlights reel’
Sociale media maken imposter syndrome erger. Op LinkedIn lijkt het alsof iedereen moeiteloos promotie krijgt, en op Instagram zie je alleen de perfecte momenten van anderen.
Tip: Houd een ‘realiteitscheck’-dagboek bij:
Wat zie ik op sociale media? (Bijv. iemand deelt een promotie)
Wat weet ik niet? (Bijv. hoeveel keer diegene is afgewezen voor een andere baan)
Wat betekent dit voor mij? (Bijv. dit zegt niks over mijn eigen succes)
Door deze oefening focus je meer op je eigen pad en minder op de successen van anderen.
5. Hoe doorbreek je imposter syndrome?
Het goede nieuws: imposter syndrome is een gedachtepatroon, geen waarheid. Dit kun je eraan doen:
Realiseer je dat je niet de enige bent – Zelfs succesvolle vrouwen zoals Michelle Obama en Sheryl Sandberg hebben ermee geworsteld.
Schrijf je successen op – Noteer elke maand drie prestaties zonder ‘maar’. Bijvoorbeeld: “Ik heb een moeilijke klant geholpen” in plaats van “Gelukkig was de klant niet zo lastig.”
Gebruik de ‘5-minuten regel’ – Als je iets uitstelt uit angst om niet goed genoeg te zijn, werk er dan 5 minuten aan. Vaak kom je zo in beweging.
Leer comfortabel te zijn met groei – Nieuwe uitdagingen voelen onwennig. Zie dat niet als falen, maar als bewijs dat je groeit.
Zoek een mentor of coach – Iemand die je helpt om objectiever naar je successen te kijken. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen met een mentor minder last hebben van imposter syndrome (KPMG, 2020).
Dus, waarom ervaren vrouwen vaker Imposter Syndrome?
Vrouwen ervaren vaker imposter syndrome door een combinatie van opvoeding, verwachtingen, werkcultuur en perfectionisme. Maar dat betekent niet dat je er niets aan kunt doen. Door bewust te worden van deze patronen en actief nieuwe denkmanieren te oefenen, kun je imposter syndrome stap voor stap doorbreken.
Je bent goed genoeg. En dat was je altijd al.
Het Imposter Syndrome programma
Stel je voor: je maakt keuzes zonder die knagende twijfels, voelt je gesteund en krachtig in elke stap die je zet en kunt voluit genieten van je succes.
Dit Imposter Syndrome programma is speciaal ontworpen voor vrouwen zoals jij, die weten dat ze méér kunnen bereiken, maar worstelen met het imposter syndrome.
Ik bied je de tools, begeleiding en inzichten die je helpen om los te breken van negatieve gedachten over jezelf, zodat je niet alleen gezien wordt voor wat je kunt, maar ook de voldoening voelt van een carrière die echt bij je past.