Bang om zichtbaar te zijn? Dit is waarom het zo spannend voelt (en wat je eraan kunt doen)
Je weet dat zichtbaarheid belangrijk is. Of je nu ondernemer bent, een nieuwe stap in je carrière zet of vaker op LinkedIn wilt delen: rationeel weet je dat dit erbij hoort. Maar zodra je dichter bij de spotlight komt, gebeurt er iets. Je lichaam verkrampt. Je gedachten schieten alle kanten op. En voor je het weet, ben je jezelf aan het verstoppen. Wat is dat?
Dat is niet simpelweg plankenkoorts. En ook geen kwestie van ‘jezelf aanleren om ermee om te gaan’. Het is je systeem dat onbewust op de rem trapt. Omdat zichtbaar zijn voor jou voelt als onveilig: als een risico.
Waarom zichtbaarheid je zenuwstelsel triggert
Als kind heb je geleerd wat wel en niet veilig is. Misschien was het bij jou thuis juist veilig om niet te veel op te vallen. Of kreeg je kritiek als je initiatief nam, voelde je je bekeken als je je mening gaf, of moest je vooral ‘braaf’ zijn.
Jouw systeem trok daar een conclusie uit: zichtbaarheid is onveilig.
En nu, jaren later, ben je volwassen, capabel en professioneel. Maar dat oude systeem draait nog steeds in de achtergrond mee. Dus op het moment dat je in de spotlight stapt, gaat er intern een alarm af.
Niet omdat jij niet geschikt bent. Maar omdat je systeem denkt: ‘pas op, dit is gevaarlijk terrein.’
Hoe herken je deze angst voor de spotlight?
Je stelt ‘zichtbare’ stappen uit (‘eerst moet mijn website/plan/visie perfect zijn’)
Je minimaliseert je aanwezigheid in groepen of meetings
Je vermijdt posts, pitches of presentaties, of maakt ze zo neutraal mogelijk
Je verliest je in details zodat je geen ruimte hoeft in te nemen
Je voelt paniek of bevriezing als je wél zichtbaar bent geweest
Je kunt dit jarenlang goed blijven verpakken onder “ik ben gewoon introvert” of “ik hou niet van aandacht”. Maar vaak ligt er iets diepers onder. Iets van vroeger.
Waarom je pogingen om ‘het gewoon te doen’ niet werken
Misschien heb je al geoefend. Je hebt jezelf ertoe gezet om tóch te spreken. Toch iets te posten. Toch zichtbaar te zijn.
En ja, je deed het. Maar van binnen bleef het onveilig voelen.
Dat komt omdat je het alleen met je hoofd probeert op te lossen. Maar je interne overtuiging, het deel dat bepaalt wat je voelt, draait nog op een oud script.
En zolang dat niet verandert, blijf je onbewust twijfelen, bevriezen of vermijden. Zelfs als je rationeel weet: dit is veilig, dit mag, dit kan.
Wat ligt eronder?
Achter die terughoudendheid rondom zichtbaarheid zitten vaak diepgewortelde overtuigingen als:
“Als ik te zichtbaar ben, vinden mensen daar iets van.”
“Als ik straal, val ik buiten de groep.”
“Als ik een fout maak, ziet iedereen het.”
“Wie ben ik om dit te zeggen?”
En vooral: “Als ik mezelf helemaal laat zien… dan ben ik kwetsbaar.”
En dus kies je (vaak onbewust) liever voor veiligheid dan voor zichtbaarheid.
Wat helpt wél?
Ontkoppel zichtbaarheid van bewijsdrang
Je hoeft niet perfect voorbereid te zijn om iets te delen of te zeggen. Stel jezelf de vraag: “Wil ik dit delen omdat ik iets moet bewijzen, of omdat het waardevol is?”
Breng je systeem tot rust vóór je zichtbaar wordt
Plan een korte routine voorafgaand aan een zichtbaar moment:
Neem 3 diepe ademhalingen
Voel bewust wat er in je lichaam gebeurt
Zeg hardop tegen jezelf: “Het is veilig om gezien te worden.”
Deze lichaamsgerichte signalen helpen je zenuwstelsel om niet in de stress te schieten.
Geef je jongere zelf een plek
Visualiseer een jonger deel van jezelf dat ooit leerde: ik mag niet opvallen. Stel je voor dat jij nu de volwassene bent die haar geruststelt. Zeg: “Ik zie jou. En het is nu veilig.”
Deze oefening kan onverwacht veel verlichting geven.
Plan een ‘low-stakes’ spotlight-moment
Net als bij succeservaringen geldt hier: oefen zichtbaar zijn zonder druk. Kies elke week één moment waarop je jezelf laat zien, zonder dat er iets groots vanaf hangt. Bijvoorbeeld:
Een post op LinkedIn zonder perfecte strategie
Een voorstel doen in een teammeeting
Een idee uitspreken in een kleinere setting
Zo train je je systeem op zichtbaarheid zonder overdrive.
Maak een Visibility Archive
Leg vast wanneer je zichtbaar bent geweest en wat het je bracht. Bijvoorbeeld:
Wat gebeurde er feitelijk?
Hoe voelde het?
Wat was het effect?
Zo geef je je brein en lijf bewijs dat het niet alleen goed ging, maar ook veilig wás.
Waarom dit je systeem écht helpt
Niet door je aan te sporen tot nóg meer moed, discipline of strategie. Maar juist door je uit te nodigen tot zachtheid, inzicht en het loslaten van oude patronen.
Zichtbaarheid is geen karaktereigenschap. Het is een vaardigheid die je kunt trainen. Op een manier die past bij wie jij bent. En dat begint niet met groter denken. Maar met zachter voelen
Wil je ontdekken welk Imposter-patroon jouw zichtbaarheidsschaamte voedt?
Doe de test en ontdek welk deel in jou nog bang is om gezien te worden. Zodra je het ziet, kun je ermee werken.
Je hoeft niet nóg extraverter te worden. Je mag leren ruimte innemen op een manier die klopt. Voor jou. In jouw tempo. In jouw stijl.
