Imposter syndrome: wat is het?
Voel jij je soms alsof je elk moment ‘ontmaskerd’ kunt worden, alsof je succes niet écht van jou is?
Alsof je alles te danken hebt aan toeval, geluk of anderen die je geholpen hebben? Dan is de kans groot dat je te maken hebt met het imposter syndrome. In deze blog leg ik je uit wat het precies is, waar het vandaan komt en – misschien nog wel belangrijker – hoe je ermee om kunt gaan.
Wat is imposter syndrome?
Stel je voor: je hebt een mooie baan, mensen geven je complimenten over je werk, maar diep van binnen twijfel je. Ben je echt zo goed? Of heb je gewoon geluk gehad? Misschien zien anderen je beter dan je eigenlijk bent... Als je dit herkent, dan heb je misschien last van imposter syndrome.
Imposter syndrome betekent dat je het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent, ook al is er veel bewijs dat je het wél kan. Je bent bang dat anderen erachter komen dat je eigenlijk niet zo slim of bekwaam bent als ze denken. Dit komt vaak voor bij mensen die hard werken en hoge verwachtingen van zichzelf hebben.
Imposter syndrome is geen ziekte, maar een manier van denken die ervoor zorgt dat je je eigen succes niet erkent. Vaak leidt dit tot perfectionisme, overwerken of juist uitstelgedrag. Gelukkig kun je hier iets aan doen!
De 5 soorten imposter syndrome
Niet iedereen ervaart imposter syndrome op dezelfde manier. Dit zijn vijf veelvoorkomende types:
De Perfectionist – Je vindt dat je alleen succesvol bent als alles perfect is. Een kleine fout voelt als een grote mislukking.
De Natural Genius – Je denkt dat alles meteen moet lukken. Als iets moeilijk is, twijfel je aan jezelf.
De Soloist – Je wilt alles zelf doen en ziet hulp vragen als falen.
De Expert – Je hebt het gevoel dat je nooit genoeg weet en blijft uitstellen tot je ‘meer kennis’ hebt.
De Superwoman/Superman – Je probeert op alle vlakken perfect te zijn: op je werk, thuis, in vriendschappen en gezondheid.
Oefening: Schrijf een week lang op wanneer je jezelf in een van deze types herkent. Welke gedachten komen dan in je op? Dit helpt je patronen te zien.
Wie krijgt het vaakst last van imposter syndrome?
Iedereen kan hier last van hebben, maar het komt vaker voor bij vrouwen in hoge functies, zoals in bedrijven, coaching en ondernemerschap. Ook mensen die werken in een competitieve omgeving waar veel van hen wordt verwacht, kunnen vaker met deze gevoelens worstelen. Daarnaast voelen eerste-generatie professionals, die als eersten in hun familie een succesvolle carrière hebben, vaak extra druk om te presteren. Tot slot zijn perfectionisten en mensen die gewend zijn om altijd te overpresteren vatbaarder voor imposter syndrome, omdat ze zichzelf zelden goed genoeg vinden.
Tip: Als je vaak bevestiging zoekt, vraag een collega of mentor wat ze waarderen in jouw werk. Bewaar hun feedback zodat je die later kunt teruglezen.
Hoe voelt imposter syndrome?
Het is meer dan alleen onzeker zijn. Je kunt last hebben van:
Constante zelftwijfel – Je denkt steeds: “Kan ik dit eigenlijk wel?”
Angst om door de mand te vallen – Je bent bang dat mensen ontdekken dat je niet zo goed bent als ze denken.
Moeite met successen erkennen– Je denkt dat je succes door geluk komt, niet door jouw talent en inzet.
Perfectionisme en overwerken – Je blijft harder werken om te bewijzen dat je het waard bent.
Waarom krijgen mensen imposter syndrome?
Het gevoel dat je niet goed genoeg bent, komt vaak voort uit hoe je bent opgegroeid en wat er van je werd verwacht. Als kind heb je misschien geleerd dat hard werken en altijd je best doen de norm was, waardoor je nu moeite hebt om te geloven dat je succesvol mag zijn zonder constante inspanning. Ook werkomgevingen waarin de lat extreem hoog ligt, kunnen imposter syndrome versterken, omdat je het idee krijgt dat je nooit genoeg doet.
Vergelijkingsdrang speelt ook een grote rol: op sociale media lijkt het alsof anderen moeiteloos succesvol zijn, terwijl jij alleen je eigen worstelingen ziet. Bovendien kan het lastig zijn om te accepteren dat je niet altijd uitblinkt als je gewend bent om slim en capabel te zijn. Wanneer iets dan moeilijker gaat dan verwacht, kan dat twijfel oproepen.
Hoe kom ik van imposter syndrome af?
De eerste stap is om je bewust te worden van je eigen gedachten. Merk op wanneer je denkt: “Ik ben niet goed genoeg” of “Dit is gewoon geluk.” Hoe vaker je deze patronen herkent, hoe makkelijker je ze kunt doorbreken. Daarnaast helpt het om anders naar succes te kijken. Je hoeft niet alles perfect te doen; fouten maken hoort bij groeien. Stop met jezelf vergelijken met anderen, want wat je op sociale media ziet, is vaak alleen hun succes, niet hun strijd. Het opschrijven van je successen, groot en klein, kan ook helpen om meer vertrouwen in jezelf te krijgen. Een handige methode is de 'ALS, DAN' techniek. Bijvoorbeeld: Als ik begin te twijfelen aan mijn kunnen, dan herinner ik mezelf eraan dat ik eerder successen heb behaald en dat dit gewoon een nieuwe kans is om te leren. Tot slot kan het enorm helpen om steun te zoeken bij anderen. Een gesprek met een coach, mentor of iemand die je vertrouwt, kan je helpen om anders naar jezelf en je prestaties te kijken.
Waarom is het belangrijk om imposter syndrome aan te pakken?
Je bent al goed in wat je doet, maar imposter syndrome zorgt ervoor dat je dat zelf niet ziet. Dit kan je groei in de weg zitten en je werkplezier verminderen. Door eraan te werken, kun je meer zelfvertrouwen krijgen, je successen vieren en jezelf de erkenning geven die je verdient. Want jij bént goed genoeg – en dat ben je altijd al geweest!
Welk type imposter syndrome heb jij? Doe de test!
Doe de imposter syndrome test, en ontdek direct jouw type – inclusief praktische tips om het te overwinnen!